Gebeliğimizin 6. Haftasındayız.
Bu hafta, bebeğinizin kalp atışı başlıyor.
Döllenmeden sonra 22. günde yani 3 hafta 1 gün sonra embryonun kalp atımı başlar. 6. Hafta içerisinde bu atım dakikada 105-112 dir ve kan vücutta dolaşmaya başlamıştır. Kalp döllenmeden doğuma kadar ortalama 54 milyon defa, tüm yaşam boyunca da kaba bir hesapla 3.2 milyar defa yorulmadan atacak.
Sizi gebelik boyunca en iyi hissettirecek olan O an işte ilk kalp atımını duyacağınız andır. Kalp atışı varlığını ispatlamak için çok sayıda metodumuz vardır. Döllenmeden 22 gün sonra henüz yeni başladığında kalp atışı ses olarak çok zayıf olduğu için ultrasonografide yanıp sönen bir far gibi atışı görebiliriz. Sesi duyabilmemiz için biraz süre geçmesi gerekir. Ultrasonografi cihazlarının bir özelliği olan dopplerle ses duyulabilir ancak bu kısa tutulmalıdır. Çünkü gebeliğin bu çok erken haftalarında, dopplerin oluşturduğu dokuda ısı artışının 4 dk yı geçerse bebeğe zararlı olabileceği yönünde çalışmalar vardır.
Doktorların kullandığı ve boyunlarında taşıdığı steteskop denen cihazlar bebek kalp atışını ayırt edecek kadar hassas olmadığı için kullanılmaz. Daha özelleşmiş bir stetoskop olan fetoskop dediğimiz cihazlar cenin biraz büyüdüğünde ortalama 17. Hafta civarında bebek kalp sesini yakalayabilirler. Özellikle bebek hareketli olduğunda kalbin de yeri değişeceği için bulmak biraz zaman alabilir. Bu nedenle, Kadın Hastalıkları ve Doğum kliniğimizde sağ kolumuz olan ultrasonografi cihazlarını bazen Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanının stetoskobu olarak, olmazsa olmazımız olarak tanımlarız.
Annenin kalp atımından ayrı olarak izlenebildiğinde bebek kalp atımı gebeliğin en önemli bulgusudur. Anneden çok daha hızlı olduğu için ayırt etmekte zorlanmayız.
Bundan önceki haftalarda düz olan embryonun, özellikle sinir sisteminin katlanmasıyla daha kıvrık bir hal alması, vücut bölümlerini artık daha kolay fark edilir hale getirir. Bu kıvrılma karın ve göğüs boşluklarını ayırarak, ileride sindirim ve solunum sisteminin iç kısmını kaplayacak yolk sac adlı oluşumu orta kısma getirir.
Kol ve bacakların ilk belirtisi olan kol ve bacak tomurcukları belirmeye başladı.
Embryonun sırtındaki özelleşmiş hücreler, derinin dermis tabakasını ve çizgili kasları oluşturmaya başlıyor. Bunlar aynı zamanda, omurga, kafatası, göğüs kemiği ve kaburga kemiklerini oluşturacak.
Amnion zarı dediğimiz ileride bebeğin etrafını saran sıvıyı saracak şeffaf kesenin yapımı 4. Haftada başladı. 6. Haftada embryoyu sarmaya başladı. Bu steril sıvı, embryoyu korumanın yanında, aynı zamanda akciğer gelişimini hızlandırır, yutmayı başlatır ve bebeğin vücut ısısını korur.
İleride öpmek için çok zaman ayıracağınız bebeğinizin burun, ağız ve kulakları şekil almaya başlıyor. Eğer rahminize bir kamera sokabilseydiniz, büyük bir kafa ve gözlerle burun deliklerini oluşturacak kara noktaları görecektiniz. Kulaklar başın iki yanında çöküntü şeklinde belirmeye başladı.
Bebeğiniz ve Siz….
Gebelikte en önemli değişimlerinden biri de ruhsal durum dalgalanmalarıdır. Bir gün çok iyi bir gün depresif hissediyor olabilirsiniz. Bu özellikle çok kendini dinleyen bir kişilik yapısındaysanız çok normal endişelenmeyin. Bunun sebebi çok fazla artan ve daima kan düzeyi değişikliği gösteren gebeliğe özel hormonlardır. Zaten hiç bu hormonlar olmasa da tek başına tüm hayatının değişime uğrayacağı fikri bile her sağlıklı insan için kaygı duyduracak kapasitededir. Bu durum sadece sizi değil, herkesi heyecanlandırır ve çok karmaşık duygu durum değişimlerine yol açabilir.
Yine lekelenme ya da vajinal kanama erken gebelikte nispeten sık yaşadığımız bir durumdur. Lekelenme; çamaşırda birkaç damla kan görme, silerken tuvalet kâğıdına bulaşan bir kan ya da idrar sonrası görülen kandır. Ama lekelenme bile olsa klinik olarak ispatlanmış bir gebelikte her tür kanama düşük tehdidi manasına gelir ve muhakkak doktora başvurup, iyi bir değerlendirme ve takibi gerektirir. Tüm gebeliklerin % 25 inde kanama görebiliyoruz ama bunların % 15 kadarı gebelik kaybıyla sonuçlanıyor. Gebelikte kanama düşük tehdidi olabileceği gibi, dış gebelik bulgusu da olabilir ve hayati tehlikesi olabilen bu durumun gözden kaçırılmaması gerekir.
Sigarayı bırakın. Sigara düşük, plasental yetmezlik, erken doğum ve düşük doğum ağırlıklı bebek riskini artırır. Bebeğin gelişimini yavaşlatarak, anne karnında ve doğum sonrası ani bebek ölümü riskini artırır. Bunlar sadece bildiklerimiz. 4000 çeşit toksini hayata tutunmaya çalışan bu zavallı korunmasız bireye göndermek yeterince vicdan rahatsız edici olmalıdır. Bunun ötesinde O da artık bir birey ve kendi hakları var. Bırakmak için hiçbir zaman geç değil. Unutmayın ki yakmadığınız her sigara bebeğinizin sağlıklı doğma ihtimalini bir kat daha artırıyor.
Alkolden uzak durun. Özel bir gecede alacağınız bir kadeh bile düşük doğum ağırlığı, öğrenme, konuşma güçlükleri ve dikkat eksikliği riskini artırıyor. Düzenli alkol kullanımı ise fetal alkol sendromu dediğimiz özel bir doğumsal sakatlığa yol açıyor.
Ev ve iş ortamınızın güvenli olduğundan emin olun. Bazı meslek gruplarında maruz kalınan ortamdaki ağır metaller, toksik maddeler, kimyasal ve biyolojik ajanlar, radyasyon gibi etkenler bebeğe zarar verebilir. Mesleki durumunuzu da muhakkak doktorunuzla paylaşmalısınız. Bazı ev temizlik maddeleri, böcek ilaçları, şebeke sularının da zararlı maddeler içerebileceğini aklınızdan çıkarmayın.
İlk randevunuzda gebelik yaşı hesabınız ve muhtemel doğum tarihinizin hesaplanması için doktorunuz son adet tarihinizin ilk gününü soracaktır. Takvime göz atıp, not etmeniz gerekecek. Yine hem sizin hem eşinizin ailesine yakın akrabalarınızda genetik bir hastalık ve sakat doğum öyküsü olup olmadığınızı sorun. Doktorunuz tıbbi hikâyeniz yanında aile hikâyenizi de öğrenmek isteyecektir. Özellikle akraba evliliğiniz varsa genetik danışmanlık açısından muhakkak kayıtlara geçmesini sağlamalısınız. Bir diğer bilmeniz gereken de sizin ve eşinizin kan grubudur. Hatta kan grubu kartlarınızı yanınıza almanız karışıklığı önleyecektir.
